Kwaliteit is de laatste jaren een steeds belangrijker thema geworden. Dat geldt voor de hele zorgsector, dus ook voor de apothekerspraktijk.
De KNMP heeft op dat punt ook niet stilgezeten: sinds enkele jaren wordt de kwaliteit van de apotheken systematisch in kaart gebracht. Daarnaast worden apothekers ook door onafhankelijke organisaties gecertificeerd volgens de spelregels van HKZ. Desondanks zijn er enkele apotheken die ernstig tekortschieten op cruciale kwaliteitsaspecten. Voor die uitzonderlijke situaties stelt de KNMP in 2012 een visitatiecommissie in.
Frans van de Vaart, manager afdeling beroepsontwikkeling, wil benadrukken dat visitatie het ‘sluitstuk’ is van het kwaliteitsbeleid van de KNMP: “De – nog in te stellen – visitatiecommissie komt niet ‘willekeurig’ bij onze leden langs om de kwaliteit te toetsen of een audit te houden. De laatste jaren hebben we al verschillende instrumenten ontwikkeld om de algemene kwaliteit van apothekers in kaart te brengen en transparant te maken voor de buitenwereld: de Kwaliteitsindicatoren Farmacie en de Kwaliteitsprofielen van onze leden op Apotheek.nl, waarop ook cliënten invloed hebben.” Daarnaast kunnen apothekers hun eigen kwaliteit laten toetsen volgens HKZ én hebben de verschillende ketens en formules ook hun eigen kwaliteitsbeleid.
Roep van de leden
Is de kwaliteit van de apotheekpraktijk dan niet genoeg gewaarborgd? Frans: “Bij veruit de meeste apotheken wel. De genoemde instrumenten worden door apothekers zelf natuurlijk ook gebruikt om inzicht te krijgen in de eigen kwaliteit, in kaart te brengen waar nog ruimte voor verbetering is, en dus te werken aan kwaliteitsverbetering.” Toch gaat het soms fundamenteel mis: “We horen van sommige leden dat zij zich ergeren aan collega’s die een structureel kwaliteitsprobleem maar niet oplossen. En dan heb ik het over ernstige situaties die voortduren en de patiëntveiligheid aantasten. Tegen ons wordt dan geroepen: ‘Doe daar iets aan!’ Aan die roep geven we nu gehoor. Bij de bekendmaking daarvan, op de afgelopen districtsbijeenkomsten en de ledenvergadering in december, werd onze aankondiging over het instellen van een visitatiecommissie enthousiast ontvangen.”
Ernstige klachten
Binnenkort opent de KNMP een apart meldpunt voor de visitatie: “Daar kunnen kwaliteitsmisstanden gemeld worden: ernstige klachten, bijvoorbeeld over een AIS-systeem dat niet operationeel is of over een apotheker die structureel niet aanwezig is in de apotheek. Als een apotheek functioneert zonder gevestigd apotheker of als die apotheker 200 kilometer bij zijn praktijk vandaan woont, dan kán dat natuurlijk niet. Toch komen dergelijke misstanden voor. Dáár gaat het ons om, om die op te lossen.” Overigens kan het signaal overal vandaan komen, niet alleen van apothekers: “Ook artsen, verzekeraars of patiënten die een ernstige misstand constateren, kunnen bij het meldpunt terecht. Natuurlijk heb ik het niet over de individuele patiënt die een individueel probleem ervaart; daarvoor zijn de klachtencommissies. Maar als een stroom patiënten dezelfde klacht heeft over dezelfde apotheek, kan dat voor de visitatiecommissie een aanleiding zijn om in actie te komen.”
Royement
Natuurlijk gaat de visitatiecommissie niet over één nacht ijs: “We gaan heel zorgvuldig te werk. Eerst onderzoeken we ter plaatse wat er aan de hand is. Vervolgens kijken we wat eraan te doen is. Daarna bepalen we wiens verantwoordelijkheid het is om er iets aan te doen. Als de patiëntveiligheid in het geding is, zullen we de Inspectie inschakelen. Als de betreffende apotheek HKZ-gecertificeerd is, stellen we HKZ op de hoogte met het dringende verzoek daar een audit te laten doen. En als de apotheker zelf als beroepsbeoefenaar ernstig tekortschiet, is er het Tuchtcollege.”
Er is slechts één maatregel die de KNMP zélf kan nemen: “Royement. Maar nogmaals: dat zal alleen plaatsvinden in het uiterste geval, wanneer de apotheker absoluut niet mee wil werken aan enige vorm van oplossing of verbetering van zijn kwaliteit. In dat geval hebben wij ook voldoende grond om het betreffende lid te royeren.”
Operationeel
Het is de bedoeling dat de visitatiecommissie in het eerste kwartaal van 2012 operationeel wordt: “Visitatie maakt ons kwaliteitsbeleid ‘rond’. We hopen dat we hiermee niet alleen misstanden oplossen, maar dat het ook een preventieve werking heeft; we geven zo het signaal af dat apothekers die welbewust hun kwaliteit niet op orde hebben, daar niet mee wegkomen. Gelukkig gaat het maar om een enkeling.”
