Er vindt steeds meer ziekenhuisgerelateerde zorg plaats in de thuissituatie. Dat past in het beleid van zorg dicht bij huis. Deze verplaatsing van de zorg brengt ook risico’s met zich mee. Zo is niet bekend of de veiligheid van de medische technologieën hemodialyse, infuustechnologie en beademing in de thuissituatie voldoende zijn geborgd. Het Nivel heeft daarna een verkennend kwalitatief vervolgonderzoek verricht. Daaruit blijkt dat er geen aanwijzingen zijn voor ongerustheid, maar er is alleen voor de thuisbeademing een veldnorm. Stel die ook op voor hemodialyse en infuustechnologie, luidt het advies.
Het gaat bij deze drie medische technologieën (hemodialyse, infuustechnologie en chronische beademing) om een complexe organisatie van zorg. Er zijn meerdere organisaties met veel verschillende gebruikers. Bij kortdurende zorg thuis voert een thuiszorgverpleegkundige meestal de behandeling volledig uit. Bij langdurige toepassing van hemodialyse thuis of thuisbeademing doen cliënten en mantelzorgers meer handelingen zelf. Echter: alleen voor thuisbeademing is een landelijke veldnorm opgesteld waarin de training van de cliënt en zijn/haar mantelzorger(s) eenduidig is vastgelegd
Rol leverancier
Ook hebben, anders dan in het ziekenhuis, leveranciers een belangrijke rol. De fabrikant/leverancier levert en installeert de medische technologie bij de cliënt thuis. Een technische dienst is verantwoordelijk voor het onderhoud van de apparatuur en handelt bij storingen. Soms organiseert de fabrikant/leverancier scholing aan zorgprofessionals die met de apparatuur werken. In andere gevallen leveren zij een gespecialiseerde verpleegkundige zorg aan huis. Bij hemodialyse thuis en bij thuisbeademing is bij onderhoud van apparatuur en storingen direct contact tussen cliënten en leveranciers. Bij infuusbehandeling thuis loopt het contact met de leverancier over de apparatuur via de thuiszorgorganisatie van de cliënt.
Toezicht
Juist door deze werkwijze beschikt de IGJ niet over een overzicht van incidenten met medische technologie in de thuissituatie. Er vindt vaak geen automatische terugkoppeling plaats naar de zorgverleners over incidenten met bepaalde apparatuur. De Inspectie heeft een aantal projecten lopen over hoe dit toezicht het beste vorm kan krijgen.
Veldnorm
Hoewel de verdeling van taken en verantwoordelijkheden rondom de thuisbehandeling vaak wel staan beschreven in individuele protocollen, is er behoefte aan meer uniformiteit, bijvoorbeeld in de vorm van een veldnorm. Per casus moet worden besloten of en hoe de medische technologie op een veilige manier thuis kan worden toegepast. Dit op basis van o.a. geschiktheid van de zorgomgeving en afspraken over taken, rollen en bekwaamheidseisen voor alle betrokkenen bij de thuisbehandeling.
In de veldnorm kunnen ook afspraken worden gemaakt over het melden van incidenten (wie, wat en waar) en hoe incidenten met elkaar worden gedeeld worden. Het Convenant Medische Technologie en de veldnorm voor thuisbeademing kunnen daarbij als startpunt dienen.
Meer lezen
Zie het Nivel-rapport: Veilige toepassing van complexe medische technologie thuis: een verkennend onderzoek naar de praktijk.
