Bijna een miljoen Nederlanders gebruikt medicijnen met een zeer sterke pijnstillende werking en dat aantal neemt nog steeds toe. Goede voorlichting over het gebruik en de mogelijke risico’s is essentieel. Onjuist gebruik van opioïden vergroot de kans op verslaving. Om de informatievoorziening rondom deze medicatie te verbeteren, is een nieuwe richtlijnmodule uitgebracht.
Deze richtlijnmodule voor het gepast gebruik van medicijnen met een zeer sterke pijnstillende werking is opgesteld door de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA). Opioïden zijn weliswaar onmisbaar bij de behandeling van pijn, maar hebben ook nadelen. Denk aan bijwerkingen op korte termijn en vooral ernstige bijwerkingen op de lange termijn, zoals verslaving en door opioïden geïnduceerde hyperalgesie (OIH).
Onbekendheid
Uit recent onderzoek van het IVM en Patiëntenfederatie Nederland komt naar voren dat 45 procent van de pijnpatiënten die opioïden op recept gebruikt, niet is geïnformeerd dat het uitsluitend voor kortdurend gebruik is. Een zelfde percentage is niet op de hoogte van de verslavingsrisico’s en daarnaast zegt twee derde van de ondervraagden dat de voorschrijvers vooraf geen afspraken met hen hebben gemaakt over de gewenste gebruiksduur van de pijnstiller.
De nieuwe richtlijnmodule van de NVA moet bijdragen aan reductie van onterecht of overmatig opoïdgebruik en de schadelijke gevolgen daarvan. En het is bedoeld om de informatievoorziening rond het verstrekken van opioïden verbeteren. Om bijwerkingen en het risico op verslavingen te voorkomen is het belangrijk dat het voorschrijven van opioïden alleen gebeurt onder verantwoordelijkheid van een arts. En altijd met goede voorlichting over de lengte van gebruik en mogelijke risico’s. Juist omdat afbouwen vaak uitdagend blijkt.
Module
De richtlijnmodule geeft concrete handvatten voor het opzetten van een ziekenhuisbreed opioïdenprogramma voor postoperatieve en acute pijn. Op Thuisarts.nl volgt nog informatie voor patiënten, gebaseerd op deze module. Artsen en apothekers kunnen patiënten ook wijzen op opiaten.nl/patienten met betrouwbare informatie over opioïdengebruik. Artsen en apothekers kunnen zelf op opiaten.nl/zorgverleners terecht. Daar staat onder meer een handreiking voor afbouw van opioïden.
