Het afstemmen van medicijnen op het DNA-profiel leidt tot de optimale dosis voor de individuele patiënt en het vermindert het aantal bijwerkingen met 30 procent. Dat meldt een internationaal team van wetenschappers, onder leiding van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Het DNA-profiel kan worden vastgelegd in een DNA-medicatiepas, die artsen en apothekers kunnen scannen.
Patiënten reageren allemaal anders op eenzelfde medicijn. De variatie in iemands genetische informatie speelt hierin een belangrijke rol. De ene patiënt verwerkt bijvoorbeeld een medicijn sneller dan de ander, en heeft dus een andere dosering nodig om hetzelfde effect te bereiken. Een persoonlijke aanpak is daarom gewenst. “De one-size-fits-all strategie voor het voorschrijven van medicatie is achterhaald”, stellen de onderzoekers.
Publicatie
Dit is de eerste studie waarin aangetoond wordt dat het voorschrijven van medicijnen op basis van het DNA-profiel van een patiënt in de praktijk werkt. De resultaten van de studie zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift The Lancet.
39 medicijnen
Aan het onderzoek deden bijna 7000 patiënten uit 7 Europese landen mee, waarvan 1400 uit Nederland, uit zowel huisartsenzorg als verschillende specialismen, zoals oncologie, cardiologie en psychiatrie. Ze startten allen met een medicijn waarvan de verwerking wordt beïnvloed door onze genen. In totaal ging het om een breed pakket van 39 middelen: van antidepressiva en medicatie tegen kanker en epilepsie tot pijnstillers en cholesterolverlagers. In het onderzoek werd specifiek gekeken naar 12 genen waarvan bekend is dat de 50 verschillende varianten in deze genen invloed hebben op de werking van die 39 medicijnen.
Patiënten met de DNA-medicatiepas hadden minder last van bijwerkingen, zoals bijvoorbeeld diarree, bloedarmoede, zenuwpijn of verlies van smaak, dan patiënten met de standaarddosis. Daarnaast geeft de pas hun meer regie en actief betrokkenheid bij hun eigen behandeling.
Vervolg
“We hebben bewezen dat deze strategie werkt in de klinische praktijk. Er is nu genoeg bewijs om tot implementatie over te gaan”, stelt Henk-Jan Guchelaar, hoogleraar Klinische Farmacie aan het LUMC en coördinator van de studie. “De volgende stap is om de DNA-medicatiepas in de praktijk toe te passen”, meent Jesse Swen, hoogleraar Klinische Farmacie en hoofdonderzoeker. Beiden vinden dat de pas onderdeel moet gaan uitmaken van de standaardzorg. Guchelaar: “Zo’n pas kost 300 tot 600 euro, en het vastleggen van het DNA hoeft maar één keer. We willen er naartoe dat het DNA van elke patiënt in kaart wordt gebracht. Alleen op die manier maken we de behandeling effectiever en veiliger voor elke patiënt.”
