Op de basisschool leerde ik dat als je een gat zou graven recht naar beneden, dwars door de aarde, dat je dan in Nieuw Zeeland zou uitkomen. Aldus geschiedde. Het was een stevige klus en eenmaal aangekomen bleek het niet mee te vallen om een apotheker te vinden die wilde meewerken. Totdat ik in contact kwam met een apotheker die zichzelf Mãori apotheker noemt. Maak kennis met: Wiremu Matthews uit Nieuw Zeeland, lid van The Mãori Pharmacists Association Inc (MPA).Nieuw Zeeland telt meer dan 4 miljoen inwoners. 70% van de bevolking is van Europese oorsprong; voornamelijk afkomstig uit het Verenigd Koninkrijk, Nederland, Duitsland en Ierland maar ook uit Zuid-Afrika. Mãori’s maken voor 14,7% deel uit van de bevolking. Het woord Mãori betekent ‘normaal’ of ‘gewoon persoon’. Volgens hun overlevering zijn ze niet de oorspronkelijke bewoners. Ze kwamen wel enkele eeuwen eerder dan de Europeanen op Nieuw Zeeland.
De Mãori’s anno 2012 hebben meer gezondheidsproblemen dan niet-Mãori’s. Er is een hoog percentage alcohol- en drugsmisbruik en veel Mãori’s lijden aan Obesitas. Ook het aantal gevallen van baarmoederhalskanker en diabetes is hoog. Omdat ze minder snel en minder frequent gebruik maken van gezondheidsdiensten worden diagnoses vaak laat gesteld wat invloed heeft op de behandeling. Dit alles heeft zijn weerslag op hogere morbiditeit- en mortaliteitcijfers. Hun levensverwachting ten opzicht van Nieuw Zeelanders met Europese voorouders is laag: Mãori’s leven 69 jaar tegenover niet-Mãori mannen 77.2 jaar. Bij de vrouwen is dit 73.2 jaar tegenover 81.9 jaar. Wiremu: ”Dat is inderdaad de situatie waarin we nu zitten. Dit laat zien hoe belangrijk een organisatie als het MPA is. Wij proberen andere professionals in de gezondheidszorg te overtuigen van de noodzaak om zich te focussen op deze kwetsbare groep. Wij als Mãori apothekers hebben daarin een verantwoordelijkheid en wij proberen op verschillende manieren zoveel mogelijk invloed te krijgen in de farmaceutische sector. Dat doen we onder andere door het geven van voorlichting en advies en het organiseren van netwerkbijeenkomsten, seminars en conferenties.”
Positief
Ook de economische situatie van veel Mãori’s is niet erg rooskleurig. Over het algemeen hebben ze minder vaak een eigen bedrijf en hun inkomen is lager dan bij de rest van de bevolking. Meer dan 50% van de Mãori’s leven van een minimuminkomen. Veel Mãori’s zijn werkloos en ook het aantal zelfmoorden is hoger dan bij niet-Mãori’s. Maar gelukkig is er ook positief nieuws: licht aan het einde van de tunnel. Wiremu: “Het tij begint langzaamaan te keren. Steeds meer Mãori’s beginnen tot de middenklasse te behoren. Ze hebben een goede opleiding en richten zich meer en meer op het leven dat voor hun ligt in plaats van blijven omkijken en blijven hangen in het verleden. Deze ontwikkelingen geven de burger moed.”
Projecten
Wiremu Matthews werkt als apotheker in een Primary Health Organisation (PHO) in Palemerston North. Een Primary Health Organisatie (PHO) is een eerstelijns gezondheidszorginstelling die wordt gefinancierd door de overheid in Nieuw-Zeeland. PHO’s werken op non-profit basis en hebben als doel het verbeteren van de gezondheid van de bevolking. Het werk van Wiremu Matthews bestaat uit het bevorderen van de relatie tussen eerstelijns en tweedelijns gezondheidszorginstellingen en het managen van projecten die voortkomen uit deze samenwerking. Wiremu: “We zijn nu bijvoorbeeld bezig met een project waarbij we ons richten op patiënten en families van patiënten die lijden aan Gout oftewel Podagra. Dat is jicht van het voet- en of teengewricht. Binnen dit project werken we samen met huisartsen, andere PHO-werkers, verpleegkundigen, diëtisten, openbare apothekers, ziekenhuisapothekers, reumatologen en lokale organisaties. We proberen samen om een leefstijlverandering bij Mãori’s teweeg te brengen en de zelfzorg bij Gout te verbeteren. We organiseren regelmatig bijeenkomsten om patiënten bij elkaar te brengen en informatie uit te wisselen. We stimuleren ze om te kiezen voor andere voeding en meer lichaamsbeweging. In dit geval is gekozen voor Gout omdat dit veel voorkomt bij Mãori’s.”
Toekomst
The Mãori Pharmacists Association Inc (MPA) werd in 2003 opgericht. Het doel van dit genootschap is het bevorderen van de samenwerking tussen Mãori-apothekers en andere professionele organisaties in Nieuw Zeeland die zich bezig houden met het stimuleren van de gezondheid en de preventie van ziektes bij Mãori’s. Volgens Wiremu is de MPA, sinds de oprichting in 2003 sterk gegroeid en telt nu 136 leden. Ondanks de problemen die er onmiskenbaar zijn, is Wiremu optimistisch over de toekomst en de rol van apothekers daarin: “Er komen meer projecten zoals het Gout-project waarbij we de samenwerking zoeken tussen de verschillende beroepsgroepen. Daarbij zullen we steeds vaker uitgaan van het principe ‘Whånau Ora’. Dit is de opvatting dat de ‘whãnau’ (de uitgebreide familie) de sleutel is tot gezondheid, welbehagen en het geluk van haar leden. Het is een manier van werken waarbij de gehele familie wordt benaderd in plaats van alleen de individuele patiënt. Een andere ontwikkeling voor openbare apothekers is een nieuw financieringsstelsel. Het is een nieuw nationaal contract dat binnenkort van kracht zal worden. Hierbij komt de nadruk te liggen op meer begeleiding bij goed medicijngebruik voor patiënten en hun familie in plaats van alleen maar het verstrekken van medicatie.”
* Kia ora is een groet in het Maori. Letterlijk vertaald betekent het goede gezondheid/wees gezond.
Tekst: Cai Vosbeek
Kent u een apotheker in het buitenland die het leuk vindt om aan het woord te komen?
Stuur een mail naar Uitgeverij Flexx: info@vormstrateeg.nl.
