Grotere stem voor apothekers

Fagron is in ruim 20 jaar gegroeid van een lokale Nederlandse speler op het gebied van magistrale bereidingen naar een wereldspeler actief in 29 landen, met meer dan 1.500 medewerkers en een omzet van bijna 300 miljoen vorig jaar.

Dat de groei zo hard zou gaan kon Ger van Jeveren niet bevroeden toen hij in 1990 samen met de Rotterdamse apotheker Jos Thio het idee vatte om magistrale bereidingen nu eens professioneel te organiseren. Al snel was het Nederlandse Fagron geboren. Inmiddels maakt het bedrijf deel uit van het aan de beurs genoteerde Arseus. Met aan dat roer diezelfde Ger van Jeveren. Opvallend is dat Van Jeveren naast CEO van Arseus ook nog steeds verantwoordelijk is voor de activiteiten van Fagron. Wie iets over zijn kindje wil weten komt dan ook automatisch terecht bij de CEO. Een man die de hele wereld rondreist. FarmaMagazine spreekt Van Jeveren tijdens een telefonische call in Brazilië.

In de lift
Het gaat goed met magistrale bereidingen. In Nederland, maar zeker ook wereldwijd zitten de eigen bereidingen in de lift. Cijfers van Stichting Farmaceutische Kerngetallen laten zien dat er in 2012 meer magistrale recepten worden voorgeschreven. Terwijl in de jaren daarvoor sprake was van een dalende lijn. De trend omhoog is dus weer zichtbaar. Belangrijk voor een beursgenoteerde organisatie. “Er is sprak van een omslag. Dat komt nu ook huisartsen en specialisten het belang inzien van op maat gemaakte geneesmiddelen. Met dank aan onze mensen die op wetenschappelijke basis de specialisten de juiste informatie kunnen geven.” Maar het kan altijd beter. Overal in de wereld neemt het gebruik van magistrale bereidingen fors toe. Nederland blijft, ondanks de hervonden stijgende lijn, daar toch een beetje bij achter.

Van Jeveren is duidelijk over de oorzaak. Die moeten we zoeken bij de apotheker en de positie van de zorgverlener. “In ons land doet de apotheker helaas nog te weinig om van magistrale bereidingen ook een echte meerwaarde te maken en zo geneesmiddelen op maat te maken of te laten maken. Apothekers realiseren zich nog onvoldoende wat de toegevoegde waarde van magistrale bereidingen kan zijn. Misschien komt het ook dat in Nederland de positie van de apotheker als farmacotherapeutisch specialist een beetje wordt onderschat.”

Kantoor in China
Fagron ziet het productaanbod steeds verder toenemen. Op de afdeling innovatie van Fagron werken meer dan 150 apothekers aan het ontwikkelen en het leveren van innovatieve concepten, producten en formules. Fagron levert halffabrikaten voor gebruik in magistrale bereidingen, zoals aquapurificata, basische oplossingen, poedermengsels, crèmes en zalfbasen. Het bedrijf levert ook hoogwaardige farmaceutische grondstoffen aan apotheken en aan de industrie. Het assortiment biedt verder apparatuur, instrumenten en accessoires voor de praktijk van de apotheker. Dit geldt ook voor schalen, stampers en mortieren, zalfmolens, verpakkingsmachines en verpakkingsmaterialen. Inmiddels produceert Fagron op twaalf locaties met meer dan 150 clean rooms ook crèmes, voedingssupplementen, nutriceuticals, siropen en samengestelde medicatie. Deze producten komen in een breed assortiment verpakkingen. Inmiddels zit Fagron in 29 landen. In 2012, werd een kantoor in Shanghai (China), geopend waardoor het bedrijf dichter bij ‘s werelds grootste producenten van ruwe farmaceutische grondstoffen zit.

Relatie voorschrijver
Fagron investeert veel in de relatie met de voorschrijver. Niet alleen de huisarts, maar steeds vaker de specialist doet een beroep op Fagron. “Het grote voordeel van magistrale bereidingen is dat ze vaak goedkoop en tailor-made zijn. Een dermatoloog die een middel voor psoriasis voorschrijft is blij als hij de sterkte van de medicinale gel dankzij ons kan aanpassen. De patiënt is blij dat hij maatwerk krijgt. En de overheid is tevreden daar de kosten van deze geneesmiddelen in het gareel blijven. Ook investeren we in contacten met de industrie. Het komt steeds vaker voor dat de industrie ons vraagt de productie van een geneesmiddel over te nemen dat zij uit de handel willen nemen. Het gaat dan wel om grondstoffen die uit patent zijn. Maar wat veel mensen niet weten is dat Fagron ook geregistreerde geneesmiddelen in huis heeft. Denk bijvoorbeeld aan Isosorbidedinitraat 1% vaselinecrème. Afkomstig uit de magistrale bereidingen, maar al tijden een geregistreerd geneesmiddel.” Opvallend is dat Fagron aan Spruyt Hillen niet alleen een zusje – ook Spruyt Hillen is onderdeel van Arseus – maar ook een directe concurrent heeft. Beide bedrijven bedienen de apotheker met eigen bereidingen. Hoelang kunnen die twee naast elkaar blijven bestaan nu schaalgrootte in de farmaceutische industrie gemeengoed is? En is concurrente in huis niet moordend? Van Jeveren heeft daar een duidelijke mening over: “Ik ben tegen grote organisaties. Zo geloof ik ook niet in die hele grote scholengemeenschappen. Bedrijven hebben in mijn ogen een maximale omvang van 50 tot 70 medewerkers. Alleen daarom al geloof ik niet dat Fagron en Spruyt Hillen één bedrijf moeten zijn. Ze zijn dan gewoon te groot om succesvol te opereren. Twee concurrenten in eigen huis houden elkaar scherp. En als je elkaar scherp houdt, krijg je vanzelf oog voor innovatie. Zo doen we dat niet alleen in Nederland, maar ook in vijf andere landen. Ik ben er dan ook van overtuigd dat de omvang van onze organisaties en het hebben van concurrentie in eigen huis voor en belangrijk deel ons succes heeft bepaald.”

Apotheker bepaalt beleid
Van Jeveren reist de hele wereld over. Hij kan als geen ander de positie van de Nederlandse apotheker vanuit mondiaal perspectief beoordelen. “Fagron heeft geen last van de hommeles in de Nederlandse sector. Magistrale bereidingen worden nog steeds vergoed. En zolang de apotheker een zorgfunctie heeft spelen magistrale bereiding daarin ook een belangrijke rol. Ons land heeft de beste farmaceutische zorg. Dat moeten we ons realiseren. We zijn de absolute nummer 1. Met een grote toegevoegde waarde op het gebied van medicatie, het geven van voorlichting, met ruime openingstijden en een apotheker die ook nog eens aanwezig is. Helaas wordt de positie van de Nederlandse apotheker ondergewaardeerd door de politiek en door de zorgverzekeraars. In de gezondheidszorg moet je streven naar het beste. Als apotheker wil je ook de beste zorg leveren. Apothekers in Nederland krijgen van mij een dikke 9.”

Ietsje minder?
Als apothekers zo hoog scoren dan kan het toch ook wel ietsje minder? “Zo denkt een zorgverzekeraar wellicht, die vanachter het bureau het beleid bepaalt en uitvoert. Ik pleit ervoor dat de apotheker een belangrijkere stem krijgt in het bepalen van het zorgbeleid. De zorg in Nederland is gebaseerd op prijs, terwijl het gebaseerd zou moeten zijn op het leveren van service en diensten. Als het huidige beleid van politiek en zorgverzekeraars doorzet dan gaan we nog meer de weg in die de zorgverzekeraar graag willen: minder betalen voor het leveren van farmaceutische zorg. Het zou dan ook eeuwig zonde zijn als het niveau van de farmaceutische zorg wordt uitgehold door het huidige beleid.” ❦

Tekst: Niels van Haarlem