Dit is het negenentwintigste artikel in de reeks ‘over de grens’. Oftewel een vogelvlucht over hoe de farmaceutische zorg in het buitenland is geregeld. In deze editie Hongkong.
Op 1 juli 1997 droeg het Verenigd Koninkrijk Hongkong over aan China. Sindsdien is de officiële benaming voor Hongkong: Speciale Administratieve Regio Hongkong van de Volksrepubliek China. Er wonen ruim 7 miljoen inwoners in deze stad die uit 236 eilanden bestaat. Mensen zoals Caitlin Lam, senior commercial officer van het Nederlandse consulaat. “Hier kennen we het systeem van huisartsen (nog) niet. In Nederland gaan patiënten na een bezoek aan de huisarts met een recept naar een openbare apotheek. In Hongkong gaan patiënten voor een consult naar een ziekenhuis en gaan vervolgens met het recept naar een uitgiftebalie, ook in het ziekenhuis. Onder supervisie van een apotheker worden de medicijnen verzameld en na goedkeuring van de arts, uitgegeven. De arts is verantwoordelijk voor het recept, de uitgifte van medicatie, het op peil houden van de voorraad en de aankoop van geneesmiddelen.”
Hongkong is bijna 100 jaar een kroonkolonie van het Verenigd Koninkrijk geweest. Het is daarom niet vreemd dat de gezondheidszorg in Hongkong veel lijkt op de ‘National Health Service’ waarbij gezondheidszorg niet als een onderdeel wordt gezien van het sociale zekerheidsstelsel. Caitlin: “De gezondheidszorg is gebaseerd op een duaal systeem: de openbare zorg en de private, particuliere sector. De openbare gezondheidszorg in Hongkong wordt gecontroleerd door de Hospital Authority (HA). Dit is een wettelijke instantie die verantwoordelijk is voor het beheer van ongeveer 40 openbare ziekenhuizen. Het marktaandeel van de HA is meer dan 90%. Het overige deel, ongeveer 15 privé ziekenhuizen, valt onder de particuliere sector. Dat is de situatie nu. Maar daar zal verandering in komen. De overheid heeft aangekondigd om de bouw van meer particuliere ziekenhuizen in de toekomst toe te staan.”
Openbare apothekers
De medicijnvoorziening verloopt via fabrikanten, groothandelaren, im- en exporteurs en de detailhandel. Zij worden gecontroleerd door de overheid en de Pharmacy and Poisons Ordinance. Caitlin:”We hebben drie categorieën ‘geneesmiddelen’: de medicatie die door een arts wordt voorgeschreven en wordt uitgegeven onder supervisie van een apotheker. De tweede categorie zijn de geneesmiddelen waarvoor je geen recept nodig hebt maar die alleen mogen worden verkocht in een geregistreerde apotheek. En tot slot heb je de middelen die te koop zijn bij de drogist. Hier komt geen apotheker aan te pas. Het zijn voornamelijk OTC-middelen.”
“Wij weten niet wat geneesmiddelen kosten”, vervolgt Caitlin. “Patiënten betalen een vastgesteld gedeelte voor consultatie bij de arts en krijgen normaal gesproken medicatie voor drie dagen mee. Mensen zijn vrij in hun keuze voor een ziekenhuis. De meeste mensen gaan naar een ziekenhuis dat dicht bij huis of werk ligt. Of ze kiezen voor een arts waarbij ze zich op hun gemak voelen. Openbare apotheken zoals in Nederland, zijn er nauwelijks. De enige openbare apotheken die we kennen, zijn de commercial apotheken. Zij worden nauwgezet gecontroleerd door de overheid. De meeste geneesmiddelen zijn verkrijgbaar in het ziekenhuis maar voor sommige aandoeningen zijn dure geneesmiddelen nodig die je alleen kunt krijgen bij een openbare apotheek. Het kan ook zijn dat een ziekenhuis een specifiek medicijn niet op voorraad heeft. Dan zullen artsen, patiënten adviseren om naar een openbare apotheek te gaan. Deze apotheken hebben het niet gemakkelijk. Ze zijn nauwelijks winstgevend en kunnen als onderneming alleen bestaan door de verkoop van OTC’s en Chinese traditionele kruiden.”
Toekomst
Er zijn veel ontwikkelingen gaande in de gezondheidszorg zoals de zorg voor steeds meer ouderen, E-healtcare en infectiebestrijding. Maar ook het vermarkten van traditionele Chinese medicatie is een speerpunt. Afgelopen mei heeft de World Health Organization (WHO) de Chinese Medicine Division (CMD) van het ministerie voor gezondheid aangewezen als kenniscentrum voor ‘Traditional Medicine’ (CCTM) in Hongkong. Het is het eerste centrum in zijn soort in de wereld. Zij houden zich bezig met het promoten, reguleren en formuleren van standaards voor traditionele Chinese medicijnen.
Caitlin: “Je ziet dat er een toenemende vraag is naar traditionele Chinese medicatie. De regering ondersteunt deze ontwikkeling en probeert de traditionele geneeswijze te integreren in de reguliere gezondheidszorg. De traditionele Chinese geneeskunde is een verzamelnaam voor een verscheidenheid aan medische gebruiken in China, die gedurende duizenden jaren ontwikkeld zijn. Deze geneeskunde gebruikt hoofdzakelijk een methode van analyse en synthese bij het onderzoeken van het menselijk lichaam en vindt haar oorsprong in de theorie van de Vijf Elementen, het meridiaanstelsel van het lichaam en Yin-Yang.
Maarruh”, zucht Caitlin. “Er is zoveel te vertellen over traditionele Chinese geneeskunde. Een mooi onderwerp voor een volgend artikel misschien?”
Hongkong betekent ’geurige haven’. Historici suggereren dat de naam is afgeleid van de handel in geurige wierook die in Hongkong plaatsvond.
Tekst: Cai Vosbeek
