Ik heb laatst een lezing bijgewoond van de heer Theo Langejan, voorzitter van de Nederlandse Zorgautoriteit. Hij schetste een beeld van de snel stijgende en op den duur onbeheersbare kosten in de gezondheidszorg.
Een gezin met twee modale inkomens betaalt nu ongeveer 25 procent van hun inkomen aan de zorg. Dit percentage zal in 2040 oplopen tot 40 procent, wat uiteraard niet houdbaar is. Een van de maatregelen die de overheid genomen heeft om het tij te keren is om de zorgverzekeraars meer verantwoordelijkheid te geven over het zorgbudget. Dit betekent dat niet meer de overheid maar de zorgverzekeraar zal bepalen welke behandeling vergoed wordt (en waar). De verzekeraars zijn duidelijk in welke kant ze op willen, dezelfde of nog betere zorg voor een goedkopere prijs door middel van een efficiency slag.
Maar de zorgverzekeraar die bepaalt wat de zorg moet kosten… Is dat wel een goed idee? Krijgen we dan wel de beste zorg of gewoon de goedkoopste zorg of toch wel de beste zorg voor een redelijke prijs. Dat laatste zou uiteraard het beste zijn maar sinds zorgverzekeraars commerciële instellingen zijn die de maximale winst willen behalen is het dan de vraag of ze voor een behandeling kiezen die een 20% hogere kans heeft op genezing maar ook twee keer zo duur is als het alternatief. Het antwoord zal vaak wel duidelijk zijn. Maar misschien maakt het allemaal uiteindelijk niet veel uit. Door de goedkope zorg krijg je toch vanzelf minder patiënten en dus nog goedkopere zorg. Daar ging het toch om….? Hoe zit het eigenlijk met de apothekers? Gaan de verzekeraars bepalen welk medicijn iemand krijgt? Oeps, te laat dit doen ze al…
De heer Langejan had een mooie analogie: ‘we vinden het niet erg om vijf euro te betalen voor een pakje sigaretten maar vijf euro eigen bijdrage bij elk medische handeling… ho maar’. Klopt dit wel eigenlijk? We betaalden toch al een kwart van ons inkomen aan de zorg… en daar moet dus per handeling nog vijf euro bovenop? Ja, inderdaad, ho maar!
Een paracetamol en twee pakjes Marlboro alstublieft…. Is dat nou zo gek? Sigaretten bij de apotheek? Buitengewone problemen hebben creatieve oplossingen nodig. Menig onderzoek heeft aangetoond dat rokers over hun levensduur genomen minder geld kosten dan niet rokers. Waarom? Ze leven minder lang en laat de grootste zorgkosten bij de ouderen zitten (de gemiddelde zorgkosten voor een 95 jarige zijn 50.000 euro per jaar). De meesten zouden dit een afschuwelijk en wellicht morbide oplossing vinden. Maar is dat in wezen heel anders dan een commerciële instelling, die winst wil behalen en de taak heeft om te zorgen dat de zorg goedkoper wordt? Moeten we hen laten bepalen wat nou de beste behandeling is voor een patiënt?
Dit is een column uit FarmaMagazine nr. 3 2012
Column Stanleyson Hato
Stanleyson Hato, PhD is wetenschappelijk onderzoeker bij de afdeling Tumor Immunologie aan het UMC St Radboud. Hij onderzoekt nieuwe chemo- en immunotherapie combinaties en interesseert zich in innovaties in de zorgsector.
