Binnen onze sector is het niemand ontgaan. Het gaat al enige jaren achtereen niet de goede kant op met de resultaten van apotheken en groothandels in Nederland. Een neerwaarts trendkanaal waarbij de bodem nog niet gevormd is, zeggen ze dan op de beurs. Helder is wel dat er ondertussen bedrijven in de problemen geraken. Steeds meer geneesmiddelen worden door groothandels en apothekers met verlies geleverd aan hun klanten. Er komt een moment dat dit niet langer gaat. Zit je in beide sectoren tegelijk en heb je daarbij ook nog een relatief kostbare centrale organisatie zoals Mediq, Benu en Alliance, dan komen de klappen nog harder aan. Het resultaat van Mediq apotheken (inclusief de groothandel) daalde in het eerste kwartaal 2012 met maar liefst 68%. Bij de andere ketens zal het vermoedelijk niet veel beter zijn. De zelfstandige apothekers zullen gemiddeld genomen ook rake tikken krijgen, zij het niet van deze omvang.
Inmiddels komt onder invloed van de diverse koepels KNMP, Napco, LVG, ASKA en BG Pharma, de publiciteit rond deze slechte resultaten op gang. Brieven, artikelen en rapporten rond dit thema waren o.a. aanleiding tot Kamervragen op het laatste AO Geneesmiddelenbeleid. Daar werd duidelijk dat Schippers niet wil ingrijpen in deze prille vrije markt en werden apothekers verwezen naar de zorgverzekeraars. ZN wil in ruil wel graag een kijkje in de boeken.
Onze liberale minister lijkt hierbij niet erg koersvast. Als tandartsen op de vrije markt rond de 10% duurder blijken dan in 2011, wordt er direct gedreigd met ingrijpen via de NZa. Als apothekers tienduizenden euro’s inleveren en daardoor een deel van hen dreigt om te vallen, is dat marktwerking en wordt er verwezen naar de verzekeraar. In deze ‘vrije markt’ mag kennelijk alles zolang het eindresultaat maar een lagere prijs is. Anders zit je zo weer vast aan een budget of tarief van de NZa. Geen wenkend perspectief voor nieuwe toetreders.
Ondertussen moeten de zittende ondernemers naar de verzekeraars die vorig jaar riepen; budget 2011 is uitgangspunt voor budget 2012. Wat apothekers en groothandels in 2012 ingeleverd hebben moet aan de andere kant dus als meevaller ingeboekt zijn. Op basis hiervan zou een goed gesprek met de verzekeraars mogelijk moeten zijn. Je zit als apotheekbedrijf dan alleen niet aan het langste eind van de tafel. Ik ben benieuwd. Er zijn verzekeraars die zeggen dat het met een paar honderd apotheken minder ook prima marcheert.
Enig begrip voor de demissionaire minister is er natuurlijk wel. Het is duidelijk dat de kostenstijging in de zorg nog verder aan banden gelegd moet worden. Ook de farmaceutische sector ontkomt niet aan Edith’s keukentafel discussie. Een nieuwe ministersploeg mag straks de tanden stuk bijten op dit gecompliceerde probleem. Goede kwaliteit, meer zorg, meer volume, maar minder geld. Onzekerheid troef in onze sector. En een kabinet over links zou zo maar eens voor heel andere oplossingen kunnen kiezen. Eén troost hebben we hierbij; Nederland kan, binnen redelijke grenzen, nog zelf beslissen hoe ze de zorg inricht en financiert.
In een aantal Europese landen bepalen inmiddels anderen. Een paar weken geleden was ik op een bijeenkomst waar o.a. Portugese apothekers en groothandelaars het woord voerden. Daar gaat de beperking van de geneesmiddelenuitgaven (van 1,6% van het BNP in 2010 naar 1,0% in 2013), die verplicht is gesteld door de trojka van EC, ECB en IMF, heel veel apothekers en groothandelaren de kop kosten. Groter leed elders neemt onze problemen natuurlijk niet weg maar het relativeert wel enigszins.
