Actinische keratose is een huidafwijking die voorkomt bij circa 30% van de personen boven de 50 jaar. Heel vaak dus, bij mannen meer dan bij vrouwen. Blootstelling aan zonlicht is de belangrijkste oorzakelijke factor. Onbehandeld bestaat er een risico op maligne ontaarding. Op basis van effectiviteit en kostenoverwegingen blijkt gebruik van tweemaal daags 5-fluoro-uracilcrème (5-FU-crème), gedurende 4 weken, een goede eerste behandelkeus. Zeker als aanstippen met vloeibare stikstof (cryotherapie) of verantwoord afwachten geen optie meer is.
Actinische keratose wordt beschouwd als een premaligne verhoorningsstoornis van de huid en kan geleidelijk overgaan in plaveiselcelcarcinoom. De kans daarop is klein, maar wordt groter naarmate er meer en uitgebreidere laesies zijn of voorafgaand aan een eerdere behandeling al aanwezig waren.
Significant
effectiever
Nieuw onderzoek toont aan dat de 5-FU–crème het meest effectief is. In een
gerandomiseerd Nederlands onderzoek zijn vier lokale
veldbehandelingen op een groot aaneengesloten huidgebied op het hoofd met
minstens vijf actinische keratose-laesies onderling vergeleken. De vier lokale
behandelingen zijn:
- 5-FU-crème tweemaal daags gedurende 4 weken
- Ingenolmebutaatgel eenmaal op drie achtereenvolgende dagen
- Imiquimodcrème driemaal per week gedurende 4 weken
- Methyl-5-aminolevulinaatcrème gevolgd door fotodynamische therapie (PDT) met rood licht
Bij de eindcontrole twaalf maanden na laatste behandeling
bleek de 5-FU-crème significant effectiever dan de andere behandelopties.
Behalve dat 5-FU-crème het meest effectieve middel is, vormt het kostenaspect
een extra argument om te kiezen voor 5-FU-crème bij de veldbehandeling van
actinische keratose. De kosten zijn volgens de richtlijn Actinische Keratose
van de NVDV het laagst voor 5-FU-crème, op
cryotherapie na.
Bijwerkingen
Overigens moet men bij het toepassen van 5-FU-crème wel rekening houden met
vaak voorkomende lokale bijwerkingen als roodheid, lokale pijn, jeuk, brandende
huid en schilfering. In de NHG-Standaard
Verdachte huidafwijkingen is 5-FU-crème opgenomen als behandeloptie voor
actinische keratose.
Lees alle informatie van het onderzoek met de resultaten in het Geneesmiddelen Bulletin Medische Hulpmiddelen.
