Van afvoerputje naar onmisbare schakel in de eerste en tweede lijn. Apotheker Annemiek Bakker heeft de poliklinische Scheperapotheek in Emmen omgebouwd tot een organisatie die zorg levert samen met het ziekenhuis en openbare apothekers. Ook als het gaat om diabetes. Nu nog een kostendekkend tarief.
2013. Het transmuraal overleg in Emmen is in volle gang. Met praktijkverpleegkundigen, de diabetesverpleegkundige uit het ziekenhuis, de openbare apotheek en assistentes brengt apotheker Annemiek Bakker namens de poliklinische apotheek in het Scheper Ziekenhuis lijn in de zorg rondom onder meer diabetes. Op de agenda staat deze keer de scholing van de zorgprofessionals, gezamenlijke afspraken maken over chronische medicatie en het uitwisselen van informatie over nierfuncties. Maar ook de overheveling naar het ziekenhuis van pompen en geneesmiddelen rondom diabetes in 2015 wordt besproken. Het duurt nog even maar het is zaak om nu al de voorbereidingen te treffen zodat de diabeteszorg ook straks goed is geregeld. De ambities van Annemiek Bakker zijn helder: “Ik wil dat winkeltje van pompen en medicatie wel gaan draaien voor het ziekenhuis. Uiteraard in overleg met de specialist. Mijn insteek is dat er geen geneesmiddel wordt geleverd zonder hulpmiddel. Want als apotheker ga ik voor het leveren van complete zorg. We zijn net gestart met de gesprekken met specialisten over dit onderwerp. En ik heb er vertrouwen in dat het goed komt.”
2009. Het loopt niet helemaal naar wens in de poliklinische apotheek. Het huishoudboekje klopt niet, de declaraties zijn niet op orde en de kwaliteit van de dienstverlening kan ook beter. Zo kunnen de wachttijden naar beneden en het ontslag is niet altijd compleet. Bovendien heeft het team van apothekers en assistentes ook aandacht nodig. Net als de samenwerking met de ziekenhuisapotheek. En over een transmuraal overleg praat nog niemand.
En op dat moment treedt Annemiek Bakker aan als directeur Scheperapotheek. In dienst van de toenmalige drie aandeelhouders Achmea, de stichting openbare apothekers Emmen en omstreken en een Leveste zorggroep. Ze heeft het wel zo geregeld dat ze zelfstandig besluiten kan nemen. Maar hecht aan een goede relatie met de nieuwe Raad van Commissarissen.
Grootste hobbel
“Die ruimte om besluiten te nemen was ook nodig. De toestand in de apotheek was niet zo verwonderlijk: in korte tijd kwamen en gingen hier 13 verschillende leidinggevenden. Dus er moest echt iets gebeuren.” Grootste hobbel zat in de relatie met de ziekenhuisapotheek. “De samenwerking in het ziekenhuis en tussen ziekenhuisapotheek en de politheek, die kwam maar niet op gang. Ziekenhuisapothekers zagen mij als concurrent en als vijand: jij bent toch van de openbare apothekers? Terug in mijn hok, zo was de opdracht. Kortom, we begrepen elkaar gewoon niet. Als de ziekenhuisapotheek mij niet accepteerde, dan kon ik de relatie met de verschillende maatschappen in het ziekenhuis ook wel vergeten, want die schaarden zich achter het beleid van de ziekenhuisapotheek. Ik heb in gesprekken continu verteld wat onze toegevoegde waarde als apotheek is. Keer op keer. Wat houden de richtlijnen nu echt in, hoe kunnen we de medicatieoverdracht verbeteren, welke wettelijke regels over informatie-uitwisseling zijn er en hoe ziet dat er in de praktijk uit, het samen doornemen van actuele medicatieoverzichten.” Ze begrijpt de interne weerstand ook wel. De ziekenhuisapotheek had de handen vol aan intramurale zaken. En dan komen die poliklinische apothekers ook nog eens aandacht vragen voor het belang van controle van de eerste lijn. Gaan ook nog eens met de specialist bellen met vragen over ontslagmedicatie. Die raakte op zijn beurt weer geïrriteerd en deed zijn beklag bij de ziekenhuisapotheek: jij doet toch ontslagmedicatie? Dus ook de specialisten moeten we overtuigen van onze meerwaarde.”
Muur verdwenen
Het heeft uiteindelijk ruim drie jaar geduurd voordat we de muur tussen ziekenhuis en apotheek was verdwenen. Letterlijk, want op 4 februari van dit jaar kwam er een doorbraak tussen de locatie van de poliklinische apotheek en de ziekenhuisapotheek. “Wie een muur afbreekt bouwt een uitzicht op: zo zijn we samen een transmuraal servicepunt gestart. Op 4 februari hebben de ziekenhuisapotheker en ik elkaar witte bloemen gegeven. We begrijpen en waarderen elkaar. Maar nog belangrijker: we werken goed samen. Zo doet de poliklinische apotheek mee in het wondexpertisecentrum en zitten in het palliatieve team waardoor we op het juiste moment contact kunnen opnemen met de eigen openbare apotheek van de patiënt. Het transmuraal formularium met de specialisten, huisartsen en openbare apothekers is bijna operationeel. Diabetes loopt al goed. Zo kunnen we de doelmatigheid van medicatie bevorderen.”
Opname en ontslag
Belangrijkste winstpunt in die drie jaar van investeren is dat opname en ontslag is geformaliseerd. Voor geplande en spoedopname maakt de politheek via Ozis een overzicht. Zo kennen arts en ziekenhuisapotheek de status. Dit setje gaat mee het ziekenhuis in, met informatie over het opnamegesprek. Bij ontslag maakt de ziekenhuisapotheek een ontslagrecept. Bakker en haar team beoordelen dit recept: kloppen alle clinical rules? De artsen beantwoorden vervolgens de vragen. “In de avonduren verwerken wij de recepten en voor 10 uur de volgende dag vindt er aan bed van de patiënt een ontslaggesprek plaats. Daarna faxen we de informatie aan openbare apotheek en huisarts. Ook draaien we diensten voor zowel de openbare als de ziekenhuisapotheek.” De apotheek levert dus continu zorg tijdens opname en ontslag, ook in het weekend en in de nachtelijke uren.
Kostendekkend tarief
De organisatie staat, opname en ontslag is geregeld. Helemaal klaar is ze nog niet. De financiële zaken zijn nog niet helemaal op orde. “Deze apotheek is opgericht om kwaliteit te leveren tegen een kostendekkend tarief. Niet om winst te maken. Nu hebben we nog geen kostendekkend tarief. Op dit moment ben ik met het met ziekenhuis in overleg hoe mijn toegevoegde waarde financieel wordt geregeld. De tijd die ik met mijn team investeer en de kwaliteit die ik lever, daarvoor wil ik uiteindelijk wel betaald krijgen. Na bijna vier jaar investeren is het tijd om te oogsten. De inspectie is tevreden, de samenwerking loopt en Achmea heeft als aandeelhouder altijd kunnen meekijken hoe het hier loopt en wat we opleveren.” Ze heeft goede hoop dat ze eruit komt. “Ik ben positief, want ik sta niet meer alleen. Onze apotheek is onderdeel van het ziekenhuis. Ook het ziekenhuis heeft baat bij ons werk. Vroeger was de poliklinische apotheek het afvoerputje, nu zijn we een onmisbaar onderdeel van het hele traject.”
