Vandaag ben ik teruggekeerd van een weekje New York. En alhoewel het dit keer niet mijn bedoeling was, ben ik toch een drietal malen in verschillende apotheken verzeild geraakt.Onze kinderen hadden blaren, een wrat of behoefte aan nieuwe batterijen. De drie apotheken waren allen van de keten “Duane Reade” die opvallend goed is vertegenwoordigd in de stad. Deze keten is op zijn beurt onderdeel van apotheekgigant Walgreen, met meer dan 8000 winkels de grootste landelijke retail pharmacy chain. Ik was al wel eens eerder in de VS maar het blijft boeiend om te zien wat een verscheidenheid aan producten er in de meeste Amerikaanse drugstores te vinden is. Op verschillende verdiepingen vond ik er het gemiddelde assortiment van een drogist, apotheek, parfumerie en dorpssupermarkt ineen. Ook de diepte van het assortiment is indrukwekkend. Hele stellingen met verschillende pijnstillers, anti-allergica, etc. Alles behoorlijk pittig geprijsd maar misschien wordt dat deels ook veroorzaakt door de m2 prijzen in Manhattan die vast niet mals zijn. In de drugstores van Walgreen wordt zo rond de 50% van de omzet gerealiseerd buiten het Rx assortiment. Hoe dat met de winst zit, kon ik helaas niet snel vinden op het internet.
Waar in sommige landen de supermarkten inmiddels belangrijke concurrenten van de zelfstandige apotheker zijn geworden, hebben de ondernemende collega’s uit de VS van hun apotheek al vanaf het prille begin een convenience store gemaakt. Een mooie illustratie van deze ondernemingsgeest is de soda fountain, uitgevonden en op de markt gebracht door de Amerikaanse apotheker Jacob Bauer. Bijna 70 jaar lang was deze tapinstallatie het kloppende hart van elke “main street” drugstore waar volwassenen en kinderen aan een bar van chroom en marmer hun root beers en cherry cokes dronken. Toen de gebottelde softdrinks populair werden, werd het apotheekconcept ook net zo snel weer aangepast en verdween de bar uit de winkel.
In het vliegtuig terug vroeg ik mij wel weer eens af waarom het in Nederland nog steeds zo anders loopt. Natuurlijk weten we allemaal dat de uitgangspositie van de apotheek hier een andere is en dat dit veel te maken heeft met het bestaan van de drogist, een beroep dat je in het buitenland bijna nergens tegenkomt. Maar toch blijft het mij verbazen dat apotheek, drogist en supermarkt ook hier niet sneller en dichter naar elkaar toegroeien. AH, Etos en Boots hebben het geprobeerd. Boots is nog steeds niet overtuigd en probeert het voor een tweede maal.
Zou het de komende decennia nog wat worden met de retail in de Nederlandse pharmacy? Gaan we meer lijken op onze Angelsaksische collega’s? Of wint de Nederlandse traditie en cultuur het? Ik zou er geen weddenschap op durven afsluiten. De meeste apothekers hopen vast op het laatste. Voor store manager hebben ze tenslotte niet gestudeerd. Voor de winst zou het misschien wel beter zijn. Met de inkomsten uit UR gaat het hier nog steeds bergafwaarts en Walgreen schijnt het goed te doen.
Dit is een column uit FarmaMagazine nr. 4 2012
Tekst: Jan Dirk Jansen
