F. Nietzsche
De afgelopen jaren heb ik veel mensen geïnterviewd maar nog nooit een professor én doctor én ingenieur én basisarts in opleiding tot specialist ouderenzorg verenigd in één persoon: Jacqueline Dekker. Eerlijk gezegd ben ik van tevoren een beetje nerveus en ook Jacqueline is gespannen: “Ik heb in mijn leven veel gepubliceerd maar over mezelf praten, is heel wat anders.” Onze zenuwen kunnen we dus mooi tegen elkaar wegstrepen. Wat er dan overblijft is een fijn gesprek met een vriendelijke, ambitieuze persoonlijkheid die haar hart heeft verpand aan de ouderenzorg en gedreven wordt door een nooit aflatende nieuwsgierigheid.
Al die titels? Hoe is het zo gekomen?
Jacqueline: “Ik ben een boerendochter uit Zeeuws-Vlaanderen die na haar middelbare school voedingswetenschappen ging studeren in Wageningen. Ik was de eerste in de familie die ging studeren, in die zin was het wel bijzonder. Na mijn afstuderen ben ik het onderzoek ‘ingerold’ en ben in Wageningen gepromoveerd op onderzoek naar elektrocardiografische indicatoren van autonome dysfunctie; cardiovasculaire ziekten en sterfte. Het onderzoek ‘ingerold’ betekent echter niet dat ik toevallig op dit onderwerp ben gepromoveerd. Toeval bestaat niet. ‘Geluk zoekt zich zelve’: je moet oog hebben voor leuke, interessante dingen en je daarop richten. Dat is precies wat ik heb gedaan en nog steeds doe.”
Daarna ging je aan de slag als onderzoeker?
“Op een congres kwam ik een epidemioloog tegen die mij attendeerde op een vacature bij de VU in Amsterdam. Ik heb gesolliciteerd en heb daar vervolgens 20 jaar gewerkt als diabetesonderzoeker. De laatste 10 jaar als hoogleraar en professor; onderzoek doen, promovendi begeleiden en colleges geven. Daarnaast heb ik 400 publicaties geschreven. De meeste niet als eerste auteur, maar samen met anderen. Onderzoek doen is interessant en boeiend en ook het samenwerken in een multidisciplinair team past bij mij.”
De meeste mensen zouden zeggen: je hebt leuk werk en aanzien. Lekker blijven zitten?
“Een collega in het onderzoeksteam was huisarts en ‘dreigde’ met pensioen te gaan. Het was de vraag of hij vervangen zou worden. Toen dacht ik: ‘waarom ga ik zelf geen geneeskunde doen?’ Ik was 45 en drie jaar later basisarts. Ik besloot als arts te blijven werken want het patiëntencontact is g-e-w-e-l-d-i-g! De directe bevrediging die je krijgt als je patiënten kunt helpen is zo mooi. Aan het einde van een dag zijn er zeker een paar mensen die blij met me zijn omdat ze een goed gesprek hebben gehad of omdat ze de juiste medicatie voorgeschreven hebben gekregen.”
Ongelooflijk knap. Ik neem aan dat jij geen Netflix hebt?
“Ha, nee. Ik heb altijd snoeihard gewerkt. Eerlijk is eerlijk. Maar ik vond het ook boeiend en dan voelt het minder als een opgave. Tijdens de opleiding ben ik in aanraking gekomen met ouderengeneeskunde en toen er bij Woonzorg Flevoland (wonen, thuis- en dagzorg red.) een vacature vrijkwam, heb ik niet lang geaarzeld en nu ben ik begonnen met mijn specialisatie. De studie geneeskunde heb ik altijd gecombineerd met mijn hoogleraarschap maar daar ben ik op een gegeven moment mee gestopt. Sindsdien kan ik wel eens op de bank zitten met een gewoon boek.”
Wat spreekt jou aan in de ouderzorg?
“Ouderenzorg is breed en gaat over kwaliteit van leven. Als mensen fragiel en ziek worden in de laatste fase van hun leven. Wij geven aandacht, ondersteuning, warmte en structuur. Ik vind het fijn daarin mijn steentje bij te dragen. En natuurlijk sta je geregeld voor moeilijke keuzes waarbij je met anderen moet overleggen. Met ouderen zelf, hun naasten en met collega’s. Ook afscheid nemen is een wezenlijk onderdeel van mijn werk. Dat is verdrietig maar verdriet hoort bij het leven. Het betekent dat je een emotie hebt gehad bij iemand. Dat is goed. Al met al ben ik heel blij met mijn carrière switch. En natuurlijk had ik als professor aanzien en werd met respect benaderd. Dat is in de zorg niet vanzelfsprekend, ook voor artsen niet. Gelukkig kan ik er goed mee omgaan. Bovendien ben ik niet statusgevoelig, dat scheelt.”
Hoe ziet de ouderenzorg er volgens jou over tien jaar uit?
“Dat is moeilijk. Het aanbod van mensen die in de zorg willen werken loopt terug terwijl de vraag steeds groter wordt. Er wordt veel nagedacht over Domotica en toepassingen van technische hulpmiddelen. Dat is nodig maar het mooie van geneeskunde en zeker de ouderengeneeskunde, is het menselijk contact. Ik hoop dat de focus blijft liggen op heel de mens, niet alleen lichamelijk maar ook psychisch, het welzijn en de sociale interactie. Toch ben ik niet pessimistisch. Mensen zijn vaak bang voor veranderingen maar uiteindelijk lossen we het altijd weer op. En vaak komen we er beter uit dan verwacht. Dat zal bij de ouderenzorg ook zijn.”
Wat is jouw belangrijkste drijfveer in je carrière?
“Mijn tomeloze nieuwsgierigheid en interesse in de ander. In persoonlijke levensverhalen die vertellen hoe mensen zijn gekomen waar ze nu zijn. De individuele geschiedenissen die laten zien hoe ze zijn omgegaan met voorspoed en tegenslag en hoe ze met deze bagage het laatste stukje van hun leven ingaan. De nieuwsgierigheid die ik aanvankelijk had voor wetenschappelijk onderzoek, is er nu voor de mens. Nieuwsgierigheid kan je tot een goede onderzoeker maken maar ook tot een goede arts.”
Ik loop naar buiten en ben onder de indruk van zoveel ambitie en doorzettingsvermogen. Vanavond toch maar eens dat ene boek zoeken. Iets minder ambitieus dan een studie geneeskunde op je 45ste maar toch: het klein vaarbewijs halen, moet mij lukken!
