Actavis is een jong bedrijf met IJslandse roots dat net zo explosief lijkt te groeien als het vulkanische eiland zelf. Vanaf 1999 heeft men over de hele wereld in hoog tempo verschillende generieke bedrijven overgenomen. Zo is Actavis in tien jaar tijd uitgegroeid tot een wereldspeler op de generieke markt.
In Zug, waar het hoofdkwartier sinds kort is gevestigd, spreekt FarmaMagazine met de CEO, Claudio Albrecht, en Executive Vice President of Business Development, Wolter Kuizinga over de strategische doelen van Actavis. Beide mannen hebben connecties met Nederland. Kuizinga is Nederlander en van huis uit apotheker en Albrecht was ooit directeur van een farmaceutisch bedrijf in Nederland. Bij de verhuizing van het perifere IJsland naar het centrale Europese vasteland was Amsterdam trouwens de ‘runner up’ bij de keuze voor de beste locatie van het nieuwe hoofdkwartier. Zwitserland ligt nog iets centraler in Europa en heeft het voordeel van een sterke farmaceutische bedrijfstak met een goed aanbod van bijpassende professionals.
Verschoven focus
Albrecht schetst de trends waar ook de generieke industrie mee te maken heeft; vroeger lag de focus vooral op het product maar door demografische en sociale trends en de medisch technologische vooruitgang zijn dodelijke ziekten inmiddels chronische ziekten geworden. En in een aantal gevallen neemt de omvang epidemische vormen aan. Hierdoor is de focus verschoven naar disease management. Kosteneffectiviteit en het verhogen van de compliance zijn daarbij de uitdagingen als het gaat om medicatie. De volgende trend zal volgens Albrecht de zeer gerichte en geïndividualiseerde medicatie zijn. Elke patiënt zijn eigen medicijn. Met gebruikmaking van nanotechnologie en biochipimplantaten. Deze technologie is echter nog duur en de betaalbaarheid zal een steeds groter vraagstuk worden. Daarbij ziet Albrecht de grenzen tussen de innovatieve en generieke industrie vervagen. Generieke industrieën zullen steeds meer gaan lijken op de innovators, het ontwikkelen van het eigen merk en onderzoek wordt steeds belangrijker. De innovatieve bedrijven zullen zich steeds vaker op de generieke markt begeven om marktaandeel te kunnen veroveren in de opkomende markten en betaalbare oplossingen aan te kunnen bieden in de ontwikkelde landen.
Inspanningen concentreren
Net als veel andere bedrijven is Actavis op zoek naar het toevoegen van waarde in de bedrijfskolom. Actavis richt zich hierbij met nadruk op twee groepen; de betalers, meestal verzekeraars of overheidsorganen en de consument. Bij de eerste groep ligt de nadruk op het aanbieden van kosteneffectieve oplossingen en ondersteuning van compliance. Dat laatste bijvoorbeeld door tabletformuleringen en verpakkingen met losse tabletten aan te bieden die aansluiten op unit dose dispensing. Bij de tweede groep, de consument, ligt de nadruk op het versterken van het eigen merk. Niet zozeer via UR geneesmiddelen maar door het sterk uitbreiden van het OTC assortiment en de introductie van een aantal medische hulpmiddelen en diagnostica. Deze laatste productcategorieën bieden namelijk veel meer mogelijkheden voor op de consument gerichte marketing en contact met de gebruiker dan het UR segment. Actavis gaat deze inspanningen concentreren op een drietal specifieke therapeutische gebieden; diabetes, gezondheidszorg rond de vrouw en oncologie. Albrecht: “Het is onze bedoeling om op deze drie gebieden een zo compleet mogelijk pakket, inclusief co-medicatie, aan te bieden of het nu gaat om UR, OTC of medische hulpmiddelen. En we denken daarbij niet alleen aan ‘illness’ maar ook aan ‘wellness’. Met name het gebied zorg rond de gezondheid van vrouwen biedt hiervoor goede mogelijkheden. In deze drie genoemde therapeutische gebieden hebben wij nu al een sterke positie met heel veel moleculen. Daar waar gaten zitten zullen wij aanvullingen introduceren maar ook hulpmiddelen zoals zwangerschapstesten, diabetes teststrips en bijvoorbeeld alle benodigde vormen van insuline. Voor bepaalde middelen zullen wij allianties sluiten met andere partijen.”
Preferentiebeleid
Natuurlijk kan het Nederlandse preferentiebeleid niet onbesproken blijven. Albrecht constateert dat, met name in Europa, aanbestedingen steeds vaker ingezet worden om de geneesmiddelenkosten te drukken. “Ondanks het feit dat de marges voor de generieke fabrikanten hierdoor flink geslonken zijn, staat daar tegenover dat er nog steeds veel mogelijkheden liggen het volume fors te vergroten en het aanbod te diversifiëren. Toch kan tendering op termijn tot problemen leiden. Bijvoorbeeld door de afgenomen compliance vanwege de frequente productwisselingen, maar ook omdat bedrijven mogelijk niet op de markt kunnen blijven. Je moet aanbestedingen wel zo organiseren dat iedereen op de been blijft. Als één bedrijf alles krijgt gedurende twee jaar, hou je op termijn niemand over.” Wat dat betreft ziet Albrecht meer in een bandbreedte rond de laagste prijs waarbinnen meerdere leveranciers mogen leveren.
“Aanbestedingen per product doorkruisen daarnaast onze strategie om een compleet assortiment per indicatiegebied aan te bieden.” Kalman Petro, Managing Director van Actavis in de Benelux, die ook bij het gesprek aanwezig is, reageert; “De strategie om alles aan te bieden op een bepaald therapiegebied biedt ook kansen en een mogelijk alternatief voor het preferentiebeleid. Zo praten wij bijvoorbeeld in Nederland op dit moment met een aantal verzekeraars over de levering van al onze middelen op diabetes gebied.”
Legal loopholes
Een ander probleem voor de generieke industrie zijn de ‘legal loopholes’ die innovatieve bedrijven gebruiken om de afloop van het patent nog een paar maanden of jaren te kunnen rekken. Albrecht vertelt: “De extra kosten die dat voor de samenleving met zich meebrengt, kunnen enorm zijn. Bijvoorbeeld door het op de valreep starten van een onderzoek naar het effect van een lage dosis Lipitor op kinderen met hoog cholesterol, een probleem dat nauwelijks voorkomt, krijgt Pfizer in veel landen een verlenging van het patent. Deze verlenging van zes maanden kost deze landen, bij een jaaromzet van 8 miljard, rond de 4 miljard euro. In de VS worden zelfs ‘delay – no play’ allianties gesloten waarbij de innovatieve industrie de generieke bedrijven betaalt om introducties uit te stellen. Aan dit soort praktijken zouden wetgevers een einde moeten maken.”
Toekomst
Met Wolter Kuizinga praten wij nog even door over de ontwikkelingen op het terrein van de biosimilars, de generieke varianten van de, meestal peperdure, innovatieve biotechnologische producten. “De komende jaren zal het aanbod aan klassieke blockbusters dat uit patent raakt sterk afnemen. We spreken van een ‘patent cliff’. Voor de grotere spelers dient zich met de komst van biologicals en biosimilars gelukkig een nieuwe groeimarkt aan waarin zowel de grote generieke bedrijven als ook de innovatieve spelers zeer geïnteresseerd zijn. Het is een strategisch spel waarin de acquisitie van biotechnologie bedrijven en het sluiten van allianties van groot belang zijn. Een aantal patenten voor biologische producten is al verstreken en vanaf 2015 komen daar nog diverse grote producten bij.” Kuizinga wijst op de enorme kosten. “Het produceren en registreren van biologische producten is geen sinecure. Omdat de biosimilars geen exacte kopieën zijn van het referentie product is er meer kostbaar onderzoek noodzakelijk voor toelating op de markt. Het ene land is hierin strenger dan het andere. De EU loopt voorop als het gaat om de toelating van biosimilars. De eerste producten, zoals groeihormoon zijn nog relatief simpel, maar als we kijken naar monoclonale antilichamen dan is dat vijf keer moeilijker en kostbaarder. We praten dan over tientallen tot enkele honderden miljoenen aan ontwikkelingskosten. Veel bedrijven kunnen dat soort risico’s niet alleen dragen. De belangen zijn echter enorm. In 2016 zal meer dan de helft van de top 20 geneesmiddelen bestaan uit biologicals. Schaalgrootte, first to market en partnerships zullen het succes van spelers op deze markt bepalen. Actavis heeft een goede uitgangspositie vanwege haar uitgebreide pakket op oncologisch terrein en wij willen ook in deze markt één van de belangrijke spelers worden. Momenteel zijn wij op zoek naar partners in dit segment, aldus Kuizinga.”
Terwijl we het oude, pittoreske stadje Zug achter ons laten, lijkt één ding zeker. De generieke industrie zal de komende tien jaar enorme veranderingen door gaan maken.
